Γενικές έννοιες | Γλώσσα και ορολογία | μέρος του λόγου
γραμματική κατηγορία
(αντί) λεξική κατηγορία,τάξη λέξης
lexical category, word class, grammatical category
Ορισμός
Σημειώσεις
Τα μέρη του λόγου μπορεί να είναι λεξικοί τύποι (συνήθως κλιτά μέρη του λόγου που εκφράζουν το περιεχόμενο ενός κειμένου, δηλαδή ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα) ή γραμματικοί τύποι (συνήθως άκλιτα μέρη του λόγου που χρησιμοποιούνται για να δείξουν πώς συνδέεται ό,τι λέγεται στο κείμενο, δηλαδή άρθρα, προθέσεις, σύνδεσμοι, αντωνυμίες, επιρρήματα, μόρια κτλ.). Σε μια βάση ορολογικών δεδομένων, το μέρος του λόγου αποτελεί κατηγορία δεδομένων (όπως επίσης το θεματικό πεδίο, ο ορισμός κ.ά.).
Ιστορική σημείωση
Ο όρος «μέρη του λόγου» ανήκει στην παραδοσιακή Γραμματική και κατάγεται από το έργο των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων γραμματικών, αλλά χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Από τη σύγχρονη γλωσσολογία χρησιμοποιούνται, επίσης, και οι όροι «γραμματικές κατηγορίες λέξεων» ή «τάξεις λέξεων» για τα μέρη του λόγου.
Παραδείγματα
Μέρη του λόγου των λέξεων της ελληνικής γλώσσας είναι το άρθρο, το ουσιαστικό, το επίθετο, η αντωνυμία, το ρήμα, η μετοχή, η πρόθεση, το επίρρημα, ο σύνδεσμος, το επιφώνημα.
Πηγή ορισμού
Αλλες πηγές
- ISO 24611:2012 Language resource management — Morpho-syntactic annotation framework (MAF)
- ISO 24613-1:2019 Language resource management — Lexical markup framework (LMF) — Part 1: Core model
- ISO 12620:2019 Management of terminology resources — Data category specifications
- Γιαννουλοπούλου, Γ. (2012). Μέρη του λόγου. Στο Λεξικό γλωσσολογικών όρων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Διαθέσιμο από: https://www.greek-language.gr/digitalResources/modern_greek/tools/lexica/glossology_edu/lemma.html?id=81
- Γούτσος, Δ. και Φραγκάκη, Γ. (2015). Γραμματικά σχήματα [Κεφάλαιο]. Στο Γούτσος, Δ., & Φραγκάκη, Γ. 2015. Εισαγωγή στη γλωσσολογία σωμάτων κειμένων [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. κεφ. 3. Διαθέσιμο από: http://hdl.handle.net/11419/1935 [Πρόσβαση: 5/5/2022]