Liblex

συμφωνία ανάμεσα σε συγγραφέα και εκδότη κατά την οποία ο πρώτος μεταβιβάζει δέσμη δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στον δεύτερο

Όταν οι επιστήμονες υποβάλλουν ένα άρθρο σε ένα επιστημονικό περιοδικό, παραδοσιακά μεταβιβάζουν τα πνευματικά δικαιώματα (στην πραγματικότητα μια δέσμη δικαιωμάτων) στον εκδότη, υπογράφοντας τη συμφωνία μεταβίβασης πνευματικών δικαιωμάτων που υπαγορεύει ο εκδότης. Στη δέσμη δικαιωμάτων περιλαμβάνεται και το δικαίωμα δημοσίευσης του έργου, πράγμα που ακριβώς επιδιώκουν οι συγγραφείς. Συχνά όμως περιλαμβάνονται και σοβαροί περιορισμοί που μπορεί να αφορούν π.χ. την ίδια χρήση για έρευνα και διδασκαλία.
Σημειώνεται ότι στην ελληνική νομοθεσία προβλέπεται ότι ο δημιουργός είναι ο αρχικός δικαιούχος των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου του. Εάν δεν υπάρχει κάποια γραπτή συμφωνία μεταβίβασης πνευματικών δικαιωμάτων, τότε ο δημιουργός παραμένει ο δικαιούχος τους. Το δικαίωμα μεταβίβασης αναφέρεται στο άρθρο 12 του Νόμου 2121/1993 «Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα», καθώς και στο Νόμο 4481/2017 «Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων».

Swan, A. (2012). Policy guidelines for the development and promotion of open access (κεφ. 6.1.1: Ownership of works of scholarship). Unesco. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000215863