Τεκμήρια - Αντικείμενα - Πληροφοριακοί πόροι | Παραγωγή τεκμηρίων | βαθυτυπία
Ορισμός
Σημειώσεις
Τεχνική της χαρακτικής που στηρίζεται στην εκτύπωση των βαθύτερων μερών της επιφάνειας που φέρει την εικόνα (intaglio). Η χάραξη είναι μια διαδικασία εκτύπωσης κατά την οποία χαράσσονται γραμμές σε μια μεταλλική επιφάνεια προκειμένου να συγκρατηθεί η μελάνη. Όσο πιο βαθιές είναι οι χαράξεις τόσο πιο σκούρο είναι το μαύρο. Αυτή η τονική διαβάθμιση αποτελεί το βασικό πλεονέκτημα της βαθυτυπίας έναντι της λιθογραφίας.Η βαθυτυπία χρησιμοποιεί ως εκτυπωτική πλάκα ένα εσώγλυφα χαραγμένο χάλκινο κύλινδρο. Η μελάνη βρίσκεται μέσα σε μικρά θυλάκια (κυψέλες) στον εκτυπωτικό κύλινδρο και από εκεί, μέσω πίεσης, μεταφέρεται πάνω στο χαρτί. Στη βαθυτυπία, η επιθυμητή εικόνα που θα τυπωθεί βρίσκεται χαμηλότερα (εσώγλυφα) από την επιφάνεια της εκτυπωτικής πλάκας. Η βαθυτυπία διακρίνεται για την πλαστικότητα των εικόνων και είναι ιδανική για ποιοτικές εκτυπώσεις, έχει όμως υψηλό κόστος. Υπάρχουν πέντε παραδοσιακές διεργασίες βαθυτυπίας: χαρακτική, οξυγραφία, χαλκογραφία, ακουατίντα και μετζοτίντα. Κάθε μία παράγει ιδιαίτερη εμφάνιση και αίσθηση και πολλοί καλλιτέχνες συνδυάζουν δύο ή περισσότερες τεχνικές για να δημιουργήσουν μοναδικές εκτυπώσεις.
Ιστορική σημείωση
Πρόδρομος της βαθυτυπίας ήταν η χαλκογραφία. Στην Ευρώπη εμφανίστηκε στο τέλος του 15ου αιώνα. Πρώτος χρησιμοποίησε τη βαθυτυπία σε κυλινδρικά πιεστήρια ο Κάρελ Κλιτς το 1895. Στην Ελλάδα, η τεχνική εμφανίστηκε το 1939 στο λιθογραφείο Φοίβου Παπαχρυσάνθου. Βαθυτυπικά τυπώνονταν τα χαρτονομίσματα, τα λαχεία και οι μετοχές.
Πηγή ορισμού
Αλλες πηγές
- ISO 12637-1:2006 Graphic technology — Vocabulary — Part 1: Fundamental terms
- Taggart, Emma (2022). Discover the 5 types of traditional intaglio printmaking still used by artists today. Στο: My Modern MET. Διαθέσιμο από: https://mymodernmet.com/types-of-intaglio-printmaking/ [Πρόσβαση: 25/10/2022].
- Παυλόπουλος, Δ. (2011). Χαρακτική - γραφικές τέχνες˙ ιστορία, τεχνικές, μέθοδοι, γλωσσάρια όρων. 3η έκδ. Αθήνα: Color Network. Διαθέσιμο από: https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/ARCH422/ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ - ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ.pdf.
- Βλάχος, Γ. (2009). Ιστορική καταγραφή των τεχνικών αναπαραγωγής της εικόνας˙ από την ανακάλυψη της τυπογραφίας (15ος αιώνας) έως το τέλος του 20ού αιώνα [διδακτορική διατριβή]. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων-Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας. Διαθέσιμο από: https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/21333