Liblex

Είναι λέξη ή φράση που χρησιμοποιείται ως επικεφαλίδα κάθε λήμματος σε ένα λεξικό ή μια εγκυκλοπαίδεια. Εμφανίζεται με εντονότυπα γράμματα ή με άλλο διάκριτο τύπο, κατά κανόνα στην αρχή του λήμματος και η επιλογή της σχετίζεται με τη μικροδομή του λεξικού. Στα περισσότερα λεξικά οι κεφαλές διευθετούνται σε απλή αλφαβητική σειρά. Στα ταξινομημένα έργα αναφοράς διευθετούνται αλφαβητικά μέσα σε κάθε ξεχωριστή θεματική κατηγορία, ενώ ακολουθεί συνήθως αλφαβητικό ευρετήριο για το συνολικό έργο. Σχετικά με τον ελληνικό προτιμώμενο όρο, στα λεξικά ΛΝΕΓ, ΜΗΛΝΕΓ και ΧΛΝΓ εμφανίζεται ο όρος κεφαλή, ενώ στο Λεξικό του Ξυδόπουλου και αλλού καθώς και στη βιβλιογραφία προτιμάται ο όρος λέξη-κεφαλή (ή λέξη κεφαλή). Συχνά αποδίδεται στα ελληνικά και ως λήμμα, αν και το λήμμα αποδίδει επίσης το σύνολο των πληροφοριών που δίνονται για μια λέξη ή έναν όρο σε λεξικό, εγκυκλοπαίδεια, ορολόγιο ή άλλο γλωσσικό πόρο. Σχετικά με τη σύνταξη της λέξης κεφαλής, στην ελληνική γενικά εμφανίζεται στην ονομαστική ενικού αν πρόκειται για ουσιαστικό, στον αρσενικό τύπο του ενικού αν υπάρχει ποικιλία ως προς το γένος (αν είναι ουσιαστικό, επίθετο ή μετοχή) και στο πρώτο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής της ενεργητικής φωνής αν πρόκειται για ρήμα. Σε ορισμένες άλλες γλώσσες το ρήμα συντάσσεται στο απαρέμφατο ενώ στην αραβική συντάσσεται στο τρίτο πρόσωπο του ενικού.

Στο παρακάτω παράδειγμα από το ΛΚΝ, η λέξη-κεφαλή είναι το 'λήμμα':
λήμμα το [líma] Ο48 : ο κυριότερος, ο χαρακτηριστικότερος τύπος με τον οποίο γράφεται (με παχύτερα στοιχεία) και κάτω από τον οποίο εξετάζεται μια λέξη σε άρθρα λεξικών ή εγκυκλοπαιδειών: Ψάξε στο λεξικό να βρεις το ~ “οικοπεδοφάγος”. H εγκυκλοπαίδεια περιλαμβάνει πάνω από πενήντα χιλιάδες λήμματα. || (επέκτ.) ολόκληρο το άρθρο σε ένα λεξικό ή σε μια εγκυκλοπαίδεια: Tα λήμματα ενός λεξικού πρέπει να είναι σύντομα και σαφή. || (λογ.) η μια από τις δεδομένες προτάσεις ενός συλλογισμού, και κυρίως η μείζων.

[λόγ. < ελνστ. λῆμμα θέμα επιγράμματος΄, αρχ. σημ.:επιχείρημα (λογ.)΄]

• ISO 5127:2017 Information and documentation — Foundation and vocabulary
• ISO 1951:2007 Presentation/representation of entries in dictionaries — Requirements, recommendations and information
• Reitz, J. M. (2013). ODLIS: Online Dictionary for Library and Information Science. Διαθέσιμο από: http://www.abc-clio.com/ODLIS/
• Μπαμπινιώτης, Γ. Δ. (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (ΛΝΕΓ). (2η έκδ.). Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ
• Πατάκης, Σ.Α. (Συντονιστής). (2015/2023). Μεγάλο ηλεκτρονικό λεξικό νεοελληνικής γλώσσας (ΜΗΛΝΕΓ) [Επιγραμμικό]. Πατάκης. Διαθέσιμο από: http://lexicon-neohel.patakis.gr/el/
• Γιαννουλοπούλου, Γ. (2012). Λήμμα. Στο Λεξικό γλωσσολογικών όρων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Διαθέσιμο από: https://www.greek-language.gr/digitalResources/modern_greek/tools/lexica/glossology_edu/lemma.html?id=155

• επικεφαλίδα <σημείο πρόσβασης>
• λήμμα <αντιπροσωπευτικό λέξημα>
• λήμμα <εγγραφή λεξικού>
• λεξικό
• λημματοποίηση
• μικροδομή
• ταξιθετική λέξη
• όρος λήμματος
• λέξη